دارالتحقیق

علی الله نخجوانی، عضو پیشین و مستعفی بیت العدل بدلی در سن صد سالگی در ۱۱ اکتبر ۲۰۱۹ درگذشت. او در سال ۱۹۱۹ در شهر باکوی آذربایجان در یک خانواده بهائی متولّد شد. در دو سالگی پدر خود را از دست داد و با خانواده به حیفا رفت. او لیسانس هنرخود را از دانشگاه بیروت دریافت کرد و پس از مهاجرت به چند کشور و انجام فعّالیّت‌های تبلیغی مختلف، در سال ۱۹۵۰ به عضویّت محفل ملّی ایران درآمد و حدود پنج سال نیز عضو محفل مرکزی آفریقا بود.

بعد از واقعه صعود شوقی ربّانی، با تشکیل شورای بین المللی انتخابی و غیر قانونی ایادیان، به عضویّت آن درآمد و با تشکیل بیت العدل بدلی در سال ۱۹۶۳، عضو آن شد.

هرچند او تحصیلات عالیّه آکادمیک نداشت؛ ولی به دلیل دانستن زبان فارسی و عربی و انگلیسی و آشنایی با نصوص، الواح و آثار بهائی و هم‌چنین دوره‌ی کوتاه معاشرت با شوقی ربّانی، خیلی زود در بین اعضای غیر ایرانی و بعضاً بی‌اطّلاع بیت العدل جعلی، جایگاهی یافت و با دست‌آویز تأویل الواح و توجیه آثار و نقل خاطرات و داستان‌هایی از ولیّ امرالله، توانست بیت العدل خودخوانده، نامشروع، غیر قانونی و محروم از ریاست ولیّ امر را به‌عنوان قدرت مطلقه در جهان بهائی، معرفی نماید و عامل شکاف در وحدت جامعه بهائی گردد.

توضیح این‌که شوقی ربّانی در سال ۱۹۵۱ اوّلین شورای بین المللی بهائی را به دست مبارک خود تشکیل دادند و طیّ پیامی به محافل ملّیّه در شرق و غرب عالم، این شورا را طلیعه‌ی مؤسّسه‌ی کبرای اداری نامید و تشکیل آن را، بزرگترین قدم در سبیل پیشرفت نظم اداری حضرت بهاءالله در سی سال اخیر معرفی  فرمود. ایشان در اهمیت این شورا اظهار داشتند:

«چون این شورا که نخستین مؤسّسه‌ی بین‌المللی و اکنون در حال جنین است، توسعه یابد عهده‌دار وظایف دیگری خواهد گردید و به مرور ایّام به عنوان محکمه‌ی رسمی بهائی شناخته شده و سپس به هیئتی مبدّل می‌گردد که اعضایش از طریق انتخاب معیّن می‌شوند و موسم گل و شکوفه آن هنگامی است که به بیت عدل عمومی تبدیل گردد. با قلبی مملو از شکرانه و سرور تشکیل این شورای بین‌المللی را که پس از مدّت‌ها انتظار به‌وجود می‌آید تهنیت می‌گویم. این تأسیس در صفحات تاریخ به منزله بزرگترین اقدامی است که مایه‌ی افتخار عهد دوم عصر تکوین دور بهائی محسوب خواهد شد به طوری‌که هیچ یک از مشروعاتی که از آغاز نظم اداری امرالله از حین صعود حضرت عبدالبهاء تا به‌حال به انجام آن‌ها مبادرت گشته، بالقوه به این درجه از اهمیت نبوده است… .».

 به‌دلیل اهمیت این شورا، شوقی ربّانی، جناب میسن ریمی را به ریاست آن منصوب نمود.

متأسفانه بعد از صعود شوقی افندی، ایادیان امر به طور خودسرانه  اقدام به انحلال شورای بین المللی بهائی نمودند و با طرد ریاست آن، جناب میسن ریمی، عملاً اهداف بزرگ شوقی را از مسیر اصلی آن خارج نمودند و به جای آن، چند نفر از افراد هم عقیده و مورد اعتماد خود را در مجمعی به‌نام  «شورای بین المللی انتخابی بهائی» جمع و آن را مقدمه‌ی تشکیل بیت العدل معرفی کردند. از جمله عوامل فرمانبردار ایادیان، علی نخجوانی بود. او در قراردادی نانوشته، پذیرفت که تعطیلی مؤسّسه‌ی ولایت امرالله و حذف ولیّ امر را، با چرب زبانی توجیه نماید و در عوض این خدمت، به عضویّت بیت العدل بدلی دست یابد؛ برای این منظور، او در سال ۱۹۶۱ به عضویت شورای بین المللی جعلی و خودساخته و سپس در سال ۱۹۶۳ به عضویت بیت العدل غیرقانونی و نامشروع درآمد.

با خبر شدیم، بیت العدل بدلی و پیروان آن، یک‌صدمین سالگرد تولّد جناب علی نخجوانی را به ایشان تبریک گفته و پیشاپیش جشن گرفته‌اند!

وبگاه عهد و میثاق نیز به‌نمایندگی از بهائیان ارتدکس ایران، برای تولّد صد سالگی ایشان، هدیه‌ای ویژه تدارک دیده است که آن را در سالگرد تولّد ایشان تقدیم می‌کند:

مجموعه‌ای از برخی مقالات وبگاه عهد و میثاق در سالیان اخیر و پاسخ‌ها به سخنان و پرسش‌ها از متن سخنرانی‌های جناب نخجوانی در موضوع عهد و میثاق که تمامی آن‌ها هم‌چنان بی‌پاسخ مانده ‌است!

جناب علی نخجوانی از ابتدای تأسیس بیت العدل جعلی و نامشروع در سال ۱۹۶۳ در هشت دوره‌ی پیایی از آن تا سال ۲۰۰۳ و به مدّت ۴۰ سال،‌ عضو ثابت آن بوده‌اند و از مؤسّسان و ارکان بیت العدل فعلی شمرده می‌شوند!

اگر بیت العدل بدلی و یا خود جناب نخجوانی را بعد از جشن میلاد و خاموش کردن یک‌صد شمع روشن تعبیه‌شده بر روی کیک تولّدشان، فرصتی دست داد؛ موجب امتنان است که حدّاقل، یک مورد از این پرسش‌های بی‌پاسخ را پاسخی مرحمت نمایند!

هر چند هم‌چون سالیان گذشته، برای همگان واضح و مبرهن است که بیت العدل بدلی و جناب نخجوانی برای هیچ‌یک از این پرسش‌های مهم و بسیار، پاسخی در چنته ندارند و دریافت پاسخ از سوی ایشان محال است؛ لکن وبگاه عهد و میثاق و سایر احبّای حق‌طلب و حق‌جو، هم‌چنان چشم‌انتظار خواهند ماند و برای انتشار و مطالعه‌ی پاسخ احتمالی ایشان لحظه‌شماری می‌کنند، شاید پاسخی بیاید؛ البتّه اگر وجود داشته باشد!

به قول منطقیّون: فرض محال که محال نیست!

مقالات به‌ترتیب تاریخ مرتّب شده‌اند،
برای دسترسی به هر کدام، کافی است بر روی عنوان و لینک آن کلیک نمایید:

همانطور که در قسمت اوّل مقاله اشاره شد، حضرت بهاءالله، در کتاب مستطاب اقدس، کلیّات برخی از احکام را بیان داشتند و صدور احکام جدید را به مقام تشریع یعنی بیت العدل عمومی محوّل فرمودند تا بر اساس مقتضیّات روز، احکام جدید را صادر نماید.

حضرت بهاءالله در این رابطه می‌فرمایند:

«… آن‌چه از حدودات در كتاب، برحسب ظاهر، نازل نشده است، باید امنای بیت العدل مشورت نمایند آن‌چه  پسندیدند مجری دارند… .» ۱

حضرت عبدالبهاء نیز فرمودند:

«… آن‌چه در كتاب مستطاب اقدس تشریع نگردیده و هم‌چنین جزئیات امور و مسائل فرعیّه كه در نتیجه اجرای احكام منزله حضرت بهاءالله به‌میان آید، باید توسط بیت العدل عمومی وضع شود.» ۲

پر واضح است تا زمانی كه احكام مورد نیاز دیانت بهائی كه به‌فرموده‌ی حضرت بهاءالله: «سبب اوّل است از برای حیات عالم» تشریع نگردد، نمی‌توان به ترقیّات جوامع بشری و تحقق وحدت عالم انسانی امیدوار بود.

حضرت بهاءالله در مجموعه‌ی مباركه‌ی اشراقات می‌فرمایند:

«… خیمه‌ی نظم عالم به دو ستون قائم و پابرجا، مجازات و مكافات»

با این وجود، با گذشت بیش از پنجاه سال، بیت العدل بدلی قادر به صدور قوانین جدید نبوده است. قوانینی که وجود آن‌ها کاملاً ضروری می‌باشد.

در مقاله‌ی قبلی به چرایی عدم صدور احکام جدید توسط بیت العدل خودخوانده اشاره گردید، که مهم‌ترین آن، عدم حضور ولیّ امرالله در رأس بیت العدل و عدم آشنایی اعضاء، با نصوص بهائی و مصون از خطا نبودن ایشان است.

حضرت عبدالبها، در الواح وصایای مبارکه، تأكید فرمودند که حضور ولیّ امر و مقام تبیین، در جلسات بیت العدل ضروری است تا او با ارائه تفسیر صحیح نصوص و رمزگشایی از مبهمات آن‌ها، امكان صدور حكم را برای اعضا فراهم آورد. بیت العدل ساختگی به‌دلیل عدم حضور ولیّ امرالله و مقام تبیین و عضو مصون از خطا، به تنهایی قدرت و توانایی تشریع احكام جدید را ندارد و همواره نگران است كه صدور یک حكم جدید، تبعاتی را به‌همراه داشته و عامل رسوایی‌اش گردد!

در این قسمت به برخی از قوانین که کمبودش، مدّت‌ها است در جامعه‌ی بهائی، احساس می‌شود، اشاره می‌گردد:

در دیانت بهائی بیان احكام و اجرای حدود، از اهمیّت والایی برخوردار است. حضرت بهاءالله جلّ ذكره الاعلی در مواضع مختلف، بر لزوم اتّباع اوامرالله و عمل به دستورات كتاب تأكید فرموده‌اند. (۱)

ایشان در كتاب مستطاب اقدس و رساله‌ی سوأل و جواب و در الواح مختلف دیگر، كلیّات احكام و حدود مورد نیاز جامعه بهائی را نازل فرمودند؛ ولی متفرّعات و احكام جدید را به بیت العدل محوّل نمودند تا با توجّه به شرایط زمان و مكان، نسبت به صدور احكام جدید اقدام نمایند.

 هرچند حضرت عبدالبهاء و حضرت شوقی ربّانی، با تبیین بیانات حضرت بهاءالله، به توضیح و تفسیر مبهمات بسیاری از احكام پرداختند؛ لكن ایشان نیز بیان احكام جدید را، از مسؤولیّت‌های مهمّ بیت العدل معرفی كردند.

بنابراین یكی از وظایف مهمّی كه بر طبق نصوص مقدّسه بر عهده‌ی بیت العدل واقعی گذاشته شده است، تشریع احكام غیر منصوصه جدید است؛ حضرت بهاءالله در رابطه با این مبحث می‌فرمایند:

«… آن‌چه از حدودات در كتاب برحسب ظاهر نازل نشده است، باید امنای بیت العدل مشورت نمایند آن‌چه  پسندیدند مجری دارند…» (۲)

حضرت عبدالبهاء نیز فرمودند:

«… آن‌چه در كتاب مستطاب اقدس تشریع نگردیده و هم‌چنین جزئیّات امور و مسائل فرعیّه كه در نتیجه اجرای احكام منزله حضرت بهاءالله به‌میان آید، باید توسط بیت العدل عمومی وضع شود.» (۳)

با وجود آن‌كه بیش از نیم قرن از زمان تشكیل بیت العدل بدلی می‌گذرد، بیت العدل فعلی تا كنون نتوانسته است نسبت به تشریع احكام جدید و موردنیاز جامعه كه وظیفه‌ی اصلی اوست، اقدام شایسته‌ای به‌عمل آورد!

بر طبق نصوص، به نظر نمی‌رسد كه بیت العدل وظیفه‌ای مهم‌تر از بیان احكام جدید و اجابت این وعده و دستور طلعات مقدّسه‌ی بهائی داشته باشد. پر واضح است تا زمانی كه احكام مورد نیاز دیانت بهائی كه به فرموده حضرت بهاءالله « سبب اوّل است از برای حیات عالم» تشریع نگردد، نمی‌توان به ترقیّات جوامع بشری و تحقّق وحدت عالم انسانی امیدوار بود.

حضرت بهاءالله در مجموعه مباركه اشراقات می‌فرمایند:

«… خیمه‌ی نظم عالم به دو ستون قائم و پا برجا، مجازات و مكافات»

با توجّه به مقدمه‌ی ذکر شده، پرسش اصلی این است كه چرا بیت العدل با گذشت بیش از پنجاه سال از زمان تأسیس، نسبت به صدور احكام جدید موفق نبوده است؟!

بیت العدل بدلی تاكنون پاسخی برای این پرسش اساسی نداشته است؛ ولی به نظر می‌رسد در جهت صدور احكام جدید با مشكلات فراوان مواجه است كه در زیر به برخی از آن‌ها اشاره می‌گردد:

در قدیم که با دست غذا می‌خوردند رسم بود که پیش از غذا میهمانان دست‌های خود را با آفتابه در لگن همراه آن می‌شستند، در میهمانی‌ها آفتابه و لگن را سر سفره می‌آوردند، آن را پیش یک یک میهمانان می‌بردند و لگن را زیر دست هر یک می‌گرفتند و با آفتابه آب می‌ریختند تا میهمان دست‌های خود را بشوید و با حوله خشک می‌کردند؛ چون آفتابه و لگن از ملزومات سفره بود، بعضی‌ها سعی می‌کردند سر سفره چند دست آفتابه و لگن بیاورند. در این صورت انتظار میهمان این بود که با این همه تشریفات حتماً غذا بسیار مفصّل خواهد بود؛ ولی برخلاف انتظار گاهی پیش می‌آمد که از غذای درست و حسابی خبری نبود و تشریفات سفره بیشتر از غذای سر سفره بود. در چنین مواردی بود که این مثل را می‌آوردند که: آفتابه لگن هفت دست، شام و ناهار هیچی!

بی‌شک شما هم اگر تأمل بفرمایید از این مصادیق در جامعه زیاد پیدا می‌کنید. یک نمونه‌ی آن در جامعه‌ی خودمان، تشکیلات ایجاد شده توسط بیت العدل بدلی است.

مجموعه تأسیساتی عظیم در حیفا با حدود ۱۰۰۰ نفر پرسنل و ساختمان‌های مختلف دارالآثار، دارالتبلیغ، دارالتحقیق، دارالتشریع و مؤسّسات مختلف جانبی آن، با کلّی بریز و بپاش تشکیل شده است؛ ولی از کار اصلی که تشریع احکام جدید و پاسخ به پرسش‌ها و حل مسائل روز احبّاء است، خبری نیست. با این‌که در کتاب مستطاب اقدس، حلّ بسیاری از پرسش‌ها و رفع ابهامات بر عهده‌ی بیت العدل گذاشته شده است؛ ولی بیت العدل، با گذشت بیش از۵۰ سال از تاریخ تأسیس خود، نتوانسته است به تعداد انگشتان دست حکم جدید صادر نماید.

تعجب نکنید! اخیراً کانال تلگرامی «آکادمی ایقان» با هماهنگی با بیت العدل بدلی، مجبور شد در مقابل پرسش‌های فراوان احبّاء و در واکنش به اعتراضات بهائیان ارتدکس، پیام مورخ ۲۷ ماه می ۱۹۶۶ را که در پاسخ پرسش‌های متعدّد یکی از احبّاء صادر شده و قبلاً به صورت عمومی منتشر نشده بود، باز نشر نماید! در این پیام، بیت العدل سعی کرده است به ابهامات موجود در پیرامون مشروعیّت خود و بی‌توجّهی به الواح وصایای مبارکه و چرایی عدم حضور ولیّ امرالله و مرکز تبیین و تفسیر در امر و غیره، پاسخ دهد.